องค์การระหว่างประเทศ
(International Organization: IO)

•บทนำ

•สภาพบุคคลของ IO

•ความสามารถของ IO

•ความรับผิดของ IO

•บทส่งท้าย

•ความหมาย

  องค์การระหว่างประเทศ  คือ  องคภาวะ (entity) ซึ่งก่อตั้งขึ้นโดยความตกลงระหว่างรัฐที่เรียกว่า องค์การระหว่างรัฐบาล (inter-governmental organization) หรือองค์การระหว่างประเทศระดับรัฐ (public international organization)  มีกลไกในรูปขององค์กรที่ทำหน้าที่ให้บรรลุถึงวัตถุประสงค์ร่วมโดยมีการดำเนินการต่าง ๆ เป็นประจำสม่ำเสมอ

 

•องค์การระหว่างประเทศก่อตั้งขึ้นกลางศตวรรษที่  19 -- สหภาพ

ไปรษณีย์สากล

 

•รัฐ

ยอมจำกัดอำนาจของตนเองลงในการก่อตั้งองค์การ

 

ระหว่างประเทศเพื่อเป็นกรอบความร่วม

 

มือระหว่างรัฐ

 

•การก่อตั้งอาจกระทำโดยสนธิสัญญาพหุภาคี โดย

 

จัดทำเป็นตราสารก่อตั้งองค์การระหว่างประเทศ 

 

หรือกระทำโดยข้อมติของที่ประชุมระหว่างประเทศ

 

•ประเภทขององค์การระหว่างประเทศ

 

1. แบ่งตามภูมิศาสตร์ – ระดับสากล ระดับภูมิภาค 

2. แบ่งตามลักษณะของงาน – เพื่อการบริหารระหว่าง

ประเทศ เพื่อความร่วมมือทั่วไป

3. แบ่งตามจุดมุ่งหมาย – ด้านการทหาร เศรษฐกิจ

4. แบ่งตามอำนาจ – มีอำนาจเหนือรัฐ  (supranational 

organization) และไม่มีอำนาจเหนือรัฐ

2. สภาพบุคคลของ IO 

(Legal Personality of IO)

•กำหนดความสามารถของ IO ใช้สิทธิใน

 

ทางระหว่างประเทศ หน้าที่ในการปฏิบัติ

 

ตามพันธกรณีระหว่างประเทศและความรับ

 

ผิดในทางระหว่างประเทศเช่นเดียวกับรัฐ

 

•แตกต่างจากสภาพบุคคลของรัฐ

 

•หลักประกันความเป็นอิสระของ IO จากรัฐ

 

 

•สภาพบุคคลของ IO อาจแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ 

 

– สภาพบุคคลตามกฎหมายภายในของรัฐ

 

สมาชิก และ

– สภาพบุคคลตามกฎหมายระหว่างประเทศ

 

2.1 สภาพบุคคลตามกฎหมายภายใน

ของรัฐสมาชิก

•สำนักงานในรัฐ

 

-ก่อนิติสัมพันธ์ตามกฎหมายภายใน

-ความสามารถตามกฎหมายภายใน

•การมีสภาพบุคคลตามกฎหมายภาย

 

ในขึ้นกับ
-  สนธิสัญญาก่อตั้ง IO ที่ระบุไว้

 

 ชัดเจน
-  กฎหมายภายในของรัฐ

 

 

•“องค์การสหประชาชาติจักได้รับ

 

เอกสิทธิ์และความคุ้มกันเท่าที่จำ

 

เป็นเพื่อการปฎิบัติภารกิจให้บรรลุ

 

 วัตถุประสงค์ภายในดินแดนของ

 

รัฐสมาชิก

 

 

กฎหมายภายใน

•พระราชบัญญัติคุ้มครองการ

 

ดำเนินงานของสหประชาชาติ

 

และทบวงการชำนัญพิเศษใน

 

ประเทศไทย พ.ศ. 2504

 

  - มาตรา 4(1)

  - มาตรา 5(1)

•องค์กรพิเศษ (subsidiary 

 

organs)

- เกิดจากการสถาปนาโดย UN

ทบวงการชำนัญพิเศษ 

 

 (specialized agencies)- มีสนธิ

 

สัญญาก่อตั้งเอง

- FAO, UNESCO, WHO, 

 

ILO, ICAO

•

•โดยทั่วไป สภาพบุคคลของ IO  จะผูกพัน

เฉพาะรัฐสมาชิก ยันรัฐที่ไม่ใช่สมาชิกไม่ได้  

 

 ข้อยกเว้น 

 

รัฐสมาชิกรับรองสภาพบุคคล ของ IO นั้นในรัฐ

ของตนเป็น กรณีๆไป

 ประเด็นสำคัญ

1.สภาพบุคคลของ IO มาจาก

วัตถุประสงค์ (objectives) และลักษณะหน้าที่ 

 (functions) ของ  IO

  - implied power or competence สภาพ

บุคคลโดยนัย

 

  - สภาพบุคคลที่ได้มาจากอำนาจหน้าที่ 

 (functional personality)

 

2.สภาพบุคคลของ UN สามารถยกขึ้นกล่าวอ้าง

ได้กับทุกรัฐในประชาคมระหว่างประเทศ 

- erga omnes

 

3. ความสามารถของ UN ในการเรียกร้องค่าสิน

ไหม       

 สำหรับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับเจ้าหน้าที่ของ 

 UN

  - functional protection

  - ต่างจาก diplomatic protection 

 

 ข้อสังเกต

1)มีสนธิสัญญาก่อตั้งที่ระบุโดย

ชัดเจนถึงสภาพบุคคลตามกฎหมายระหว่าง

ประเทศของ IO นั้นๆ หรือไม่

 

2)     ถ้าไม่มี อาจพิจารณาจาก

 

  2.1) ลักษณะขององค์การระหว่างประเทศนั้น

ต้องเกิดขึ้นโดยความตกลงระหว่างรัฐเพื่อก่อตั้งเป็น

สมาคมของรัฐอย่างถาวร

 

2.2) มีโครงสร้างประกอบด้วยองค์กรย่อยต่างๆ ที่

จะดำเนินภารกิจขององค์การระหว่างประเทศ

  2.3) ความเป็นอิสระในการดำเนินการของ IO 

 นั้นๆ มีวัตถุประสงค์ อำนาจตามกฎหมายและการ

ปฏิบัติหน้าที่ ในระดับระหว่างประเทศโดยแยก

ต่างหากจากรัฐสมาชิก

2.4)  IO ต้องสามารถใช้สิทธิและปฏิบัติหน้าที่ได้

จริงในประชาคมระหว่างประเทศ มิใช่เพียงภาย

ในระบบกฎหมายภายในของรัฐหนึ่งหรือหลายรัฐ

—มีความสามารถแท้จริงที่จะเกิดสภาพบุคคล

ตามกฎหมายระหว่างประเทศ

3)  นำหลักจาก AO : Reparation for Injuries

 Suffered in  the Service of the United 

Nations 1949 ไปใช้กับ IO อื่นได้ด้วย 

 

4)  ขอบเขตของสภาพบุคคลของ 

 IO แตกต่างกันไปตามความมุ่ง

หมายและหน้าที่ที่บัญญัติในสนธิ

สัญญาก่อตั้งทั้งโดยเฉพาะเจาะจง

 หรือโดยปริยาย

5)  การมีสภาพบุคคลของ IO ไม่ได้ทำให้ IO 

 สามารถหลุดพ้นจากความมีเอกสิทธิของรัฐได้

อย่างสิ้นเชิง

 

 

3. ความสามารถขององค์การระหว่างประเทตาม

กฎหมายระหว่างประเทศ

 

 

3.1 ความสามารถในการทำสนธิสัญญา

•เป็นคุณสมบัติที่สำคัญที่สุดของสภาพบุคคล

 อย่างไรก็ตาม การมีสภาพบุคคลมิได้หมาย

ความว่า IO จะมีความสามารถในการทำสนธิ

สัญญา

•ความสามารถในการทำสัญญาพิจารณา

จาก:

•

1.ข้อกำหนดในสนธิสัญญาก่อตั้ง  

      เช่น UN Charter ไม่มีบทบัญญัติทั่ว

ไป แต่กำหนดให้ทำความตกลงที่เกี่ยว

ข้องกับทบวงการชำนัญพิเศษได้ ความ

ตกลงระหว่าง SC กับรัฐสมาชิกในการ

ปฏิการทางทหารตามมติ SC

 

2.อำนาจโดยปริยาย (Implied power) 

-  ความตกลงจัดตั้งสำนักงานใหญ่

-  ความตกลงว่าด้วยความร่วมมือกับ

 IO อื่น

3. การตีความตราสารก่อตั้งและทางปฏิบัติ

ของ IO ในเวลาต่อมา

  

•หลักเกณฑ์ในการทำสนธิสัญญาของ IO

 

–อนุสัญญากรุงเจนีวาว่าด้วยกฎหมาย

สนธิสัญญาระหว่างองค์การระหว่าง

ประเทศกับรัฐ หรือระหว่างองค์การ

ระหว่างประเทศด้วยกัน ค.ศ.1986 

 
(Vienna Convention on the Law 

of Treaties between States and 

International Organizations or 

between International 

Organizations 1986

 

- ข้อ 6

  ความสามารถขององค์การระหว่าง

ประเทศในการทำสนธิสัญญานั้นอยู่

ภายใต้หลักเกณฑ์ขององค์การ

 ระหว่างประเทศนั้นๆ  

 

 

3.2 ความสามารถในการใช้สิทธิเรียกร้อง

ระหว่างประเทศ

•การมีอยู่ของสภาพบุคคลตามกฎหมาย

ระหว่างประเทศทำให้ IO มีสิทธิที่จะเรียก

ร้องให้ได้รับการเยียวยาต่อความเสียหาย

ที่ได้รับ โดยเป็นไปตามเงื่อนไขของตรา

สารก่อตั้ง

•Reparation Case 

  - UN เป็นบุคคลตามกฎหมาย

ระหว่างประเทศมีสิทธิเรียกร้องทั้งต่อรัฐ

ทั้งหลายเพื่อความเสียหายที่เกิดขึ้นกับ 

 UN โดยตรง

 

3.3 ความสามารถคุ้มครอง

 เจ้าหน้าที่หรือตัวแทนของ IO

•Reparation Case –UN สามารถอ้าง

การให้ความคุ้มครองในทางหน้าที่ 

(functional protection) ในการใช้สิทธิ

เรียกร้องเพื่อเยียวยาความเสียหาย

 

•IO อื่น ต้องพิจารณาภาระหน้าที่ รวมถึง

 การรักษาความสงบของประชาคมโลก

หรือไม่

3.4 ความสามารถในการสร้างความ

สัมพันธ์ทางการทูต

ความสัมพันธ์แบบ Passive 

 
- รัฐส่งคณะผู้แทนถาวร 

(permanent  missions)  

ไปยัง IO

- ผู้แทนทางการทูต โดยปกติได้รับ

เอกสิทธิ์และความคุ้มกันอย่างทูต 

3.6 ความสามารถในการมีงบประมาณ

ของตนเอง

•ความมีอิสระทางการเงินจากประเทศ

สมาชิกเป็นหลักประกันที่ดีที่สุดต่อ

การปฏิบัติงานของ IO

•รายรับ - เงินอุดหนุนจากรัฐสมาชิก

ตามสัดส่วนในตราสารก่อตั้ง

 (ประเภทบังคับ/สมัครใจ)

 

 

4. ความรับผิดขององค์การระหว่าง

ประเทศ 

 

4.1 ความรับผิดขององค์การระหว่าง

ประเทศตามกฎหมาย ภายใน

 

• อนุสัญญาว่าด้วยเอกสิทธิ์และความ

คุ้มกันขององค์การสหประชาชาติ 

 1946

•อนุสัญญาว่าด้วยเอกสิทธิ์และความ

คุ้มกันของทบวงการชำนัญ

พิเศษ1947

•ได้รับความคุ้มกันจากการดำเนินการ

ทางกฎหมายทุกรูปแบบ

•ข้อยกเว้น : หากเป็น IO ที่มีวัตถุ

ประสงค์เจาะจงและมีรัฐสมาชิก

น้อย อาจต้องอาศัยความรับผิด

ร่วมกันของรัฐสมาชิกโดยมี

กฎหมายกำหนดไว้ชัดเจน

 

•ในทางปฏิบัติ IO มีข้อตกลงกับ

ประเทศที่เป็นที่ตั้งของที่ทำการ 

 IO เกี่ยวกับการระงับข้อพิพาทใน

กรณีเกิดความเสียหายจากการ

ปฏิบัติงานของ IO ในดินแดน

ของรัฐนั้น

 

 

 

ปัจเจกชน (Individuals

 

•ปัจจุบัน

  ปัจเจกชนเข้ามาเกี่ยวข้องกับ

กฎหมายระหว่างประเทศมากขึ้น ได้

รับการยอมรับให้มีสิทธิหน้าที่ความรับ

ผิดบางประการตามกฎหมายระหว่าง

ประเทศโดยตรง มีการพัฒนากลไก

หรือกระบวนการพิจารณาทางระหว่าง

ประเทศ ในการส่งเสริมการยอมรับ

สิทธิมนุษยชน

 

 

บรรษัทข้ามชาติ  

•มีบทบาทในทางระหว่างประเทศ

มากในปัจจุบัน

•เกิดจากการก่อตั้งบริษัทขึ้นตาม

กฎหมายภายในของรัฐหนึ่ง ต่อ

มาได้ขยายกิจการออกไปยังรัฐ

อื่นๆ โดยอาจดำเนินธุรกิจกับ

บริษัทเอกชน รัฐ หรือ IO

•กรณีมีข้อพิพาทระหว่างบรรษัท

ข้ามชาติและรัฐบาล

•สถานะของบรรษัทข้ามชาติตาม

กฎหมายระหว่างประเทศ 

•บุคคลตามกฎหมายระหว่าง

ประเทศที่ได้รับการยอมรับว่า

มีสภาพบุคคลตามกฎหมาย

ระหว่างประเทศ มีสิทธิหน้าที่

และความรับผิดโดยตรงตาม

กฎหมายระหว่างประเทศ 

ได้แก่ รัฐ และองค์การระหว่าง

ประเทศที่เกิดจากความตกลง

ของรัฐเท่านั้น

•ปัจเจกชนและบรรษัทข้าม

ชาติยังไม่ถือว่ามีสภาพบุคคล

โดยตรงตามกฎหมายระหว่าง

ประเทศ การใช้สิทธิตาม

กฎหมายระหว่างประเทศ

ของปัจเจกชนยังถูกจำกัด

โดยอนุสัญญา